Małżeństwo w spółce z o.o.

Małżeństwo w spółce z o.o…. Czy ma wpływ na spółkę?

Czy mogę zawiązać spółkę z żoną? 

Spora grupa moich przedsiębiorców zmienia JDG na spółki i to pytanie często pada. Oczywiście Panie pytają o możliwość zawiązania spółki z mężem.

Stwierdziłam, że to dobry czas do podzielenia się z Tobą wiedzą i spostrzeżeniami w temacie małżeństwa w spółce z o.o.

Nie zdziwię Cię raczej jak powiem, że to oczywiste, że związki mogą mieć wpływ na spółkę z o.o.

Relacje mają ogromne znaczenie w codziennym życiu i funkcjonowaniu każdego z nas.

Nie inaczej jest w przypadku spółki z o.o.

Dla tych z Was, którzy pozostają w związkach romantycznych nieformalnych na gruncie polskiego prawa przygotuję odrębny wpis.

Możecie zabezpieczyć prawa swoich partnerów nawet wtedy gdy nie jesteście małżeństwem w świetle prawa polskiego.

Zawiązanie spółki z o.o. przez małżonków

Małżonkowie często zawierają razem umowę spółki. Przepisy nie zabraniają tego, a często względy biznesowe  prowadzą do wniosku, że jest to dobre rozwiązanie.

Istnieje jednak problem kwestionowania przez organy (zwłaszcza przez ZUS) takiego rozwiązania. Na czym polega? Organ dąży do wykazania, że dwuosobowa spółka małżonków to w istocie jednoosobowa spółka jednego z nich.

Dlaczego takie twierdzenia? Pamiętaj, że wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. podlega obowiązkowi opłacania składek społecznych i składki zdrowotnej. W spółce wieloosobowej wspólnicy nie podlegają takim składkom w ogóle.

Często mówi się o tym, że jeśli w spółce małżonków (a w sumie generalnie w spółce wieloosobowej) jeden wspólnik ma co najmniej 91% udziałów to istnieje duże ryzyko stwierdzenia pozorności wieloosobowej spółki przez ZUS.

Doskonale rozumiem, że chcesz tego uniknąć. Oskarżenie o takie działania to nie jest coś z czym chcesz się mierzyć.

Nie demonizujmy jednak. Możesz prowadzić spółkę z małżonkiem bez obaw.

Co więcej, wspólnik nie jest zobowiązany do tego by w spółce aktywnie działać.

Powiem Ci też, twierdzenia organu bardzo często nie ostają się w toku postępowania i/lub w sądzie jeśli dochodzimy do tego miejsca.

Magiczna granica 10% procent wcale nie jest pewniakiem, który zagwarantuje Ci spokój.

Wynika w jakieś mierze z tego, że w KRS ujawnia się wspólników, którzy mają co najmniej 10% udziałów kapitału zakładowego.

Może być tak, że nawet podział udziałów 50% na 50% będzie kwestionowany.

Znam takie spółki w których wspólnik posiadający 5% udziałów decyduje o kierunkach działalności spółki i de facto ma decydujący głos w każdej kwestii.

Moje spostrzeżenia

Choć czasem organy usilnie próbują uogólniać i kategoryzować dane sytuacje to rzeczywiste kształty i działania biznesu wymykają się z tych ram.

Nie każda spółka małżonków z automatu będzie pod sokolim okiem organu.

Małżeństwo w spółce z o.o. może prowadzić spółkę w sposób taki sam jak każda inna spółka dwuosobowa.

Choć można stwierdzić, że aparat państwowy jest mało probiznesowy to mimo wszystko nie musisz żyć w ciągłej obawie kontroli i kwestionowania Twoich działań.

Im bardziej świadomy jesteś swoich działań, wyprzedzasz działania analizą także pod kątem prawnym, tym mniej obaw powinieneś mieć.

Od zadań prawnych jestem ja, Ty zajmij się swoim biznesem.

Za smutny uważam fakt, że spora część kontroli prowadzonych w spółkach rodzinnych to kontrole prowadzone na skutek „życzliwych” zgłoszeń.  Nie masz na to wpływu i nigdy nie wiesz co kłuje w oczy zgłaszającego. Statystyki mówią, że „życzliwi” to najczęściej osoby, które znasz.

Małżonek w spółce z o.o.

Temat małżeństwa w spółce z o.o. często rodzi pytanie o wspólność małżeńską.

Czy jeśli jeden małżonek kupuje udziały albo zawiązuje spółkę, to drugi z automatu staje się też wspólnikiem?

Tu przydałoby się jasne uregulowanie kwestii przez ustawodawcę.

Praktyka wypracowała jednak jednolity pogląd i przyjmuje się, że wspólnikiem będziesz tylko Ty jak zawiązujesz spółkę lub kupujesz udziały.

Małżonek wspólnika nie staje się z automatu wspólnikiem spółki z o.o.

Różnie natomiast będzie wyglądać sytuacja związana z dochodami otrzymywanymi z tytułu uczestnictwa w spółce.

Przy wspólności małżeńskiej majątkowej udziały nie są z niej wyłączone i dywidenda pobrana przez małżonka wspólnika po wypłaceniu staje się majątkiem wspólnym.

W sytuacji podziału majątku (separacja, rozwód, intercyza) wartość udziałów będzie rozliczana między małżonkami.

Inaczej może to wyglądać gdy wspólności majątkowej małżeńskiej nie masz.

Zatrudnienie małżonka w spółce

Czy mogę zatrudnić męża w swojej spółce? 

Może Pani! A Pan może żonę!

Ale… niestety  tutaj mamy  kwestię osoby współpracującej dla której składki opłaca się w wymiarze takim samym jak za przedsiębiorcę jeśli spółka jest jednoosobowa.

Zatrudnienie małżonka w jednoosobowej spółce z o.o. uznawane jest za zatrudnienie osoby współpracującej (tak jak przy JDG) i wtedy składki społeczne i zdrowotne są wyższe. Wysokość składek obejmuje kwoty takie jak kwoty składek wspólnika jednoosobowej spółki z o.o.

Tylko wiesz… to, że ZUS tak twierdzi to wcale nie oznacza, że tak jest!

Uważam, że nie jest to prawidłowy tok rozumowania. Wspólnik działający na rzecz spółki z o.o. ponosi inną odpowiedzialność i ryzyko niż przedsiębiorca działający w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej.

A co ze spółką wieloosobową? Mogę zatrudnić małżonkę bez obaw?

Moim zdaniem zatrudnienie małżonka nie różni się niczym w porównaniu do zatrudnienia „obcej” osoby niezależnie od formy zatrudnienia.

Płynna jest zawsze kwestia tego jak ustalisz wynagrodzenie małżonka i tego czy pozostali pracownicy nie będą dyskryminowani (zazwyczaj finansowo).

Z mojego doświadczenia powiem Ci, że mniej problematyczne są umowy cywilnoprawne i raczej takie są zawierane z małżonkami w ramach spółki.

Najczęściej przygotowuję i spotykam umowę zlecenia.

Umowa spółki z o.o. a małżeństwo w spółce z o.o.

Umowa spółki może wpływać na Twojego małżonka.

Może być np. tak, że małżonek nie będzie dziedziczyć Twoich udziałów.

Często postanowienia dotyczące możliwości rozporządzania udziałami dotyczą małżonków.

Żona wspólnika X może mieć prawo wstąpienia do spółki bez zgody pozostałych wspólników.

Mąż wspólniczki Y musi uzyskać zgodę pozostałych wspólników do wstąpienia do spółki.

Fun fact: Powyższe przykłady mają miejsce w realnym świecie. I to w jednej spółce.

Nigdy nie wiesz co będzie dla Twojej sytuacji najlepsze.

Jest też kwestia dziedziczenia i o niej też warto pomyśleć już na etapie tworzenia umowy spółki.

Umowa spółki może wyłączyć dziedziczenie udziałów. W takim przypadku wyraźnie określacie zasady spłaty Twoich spadkobierców ustawowych (w tym małżonka).

Możesz też zastrzec w umowie spółki, że od dziedziczenia udziałów wyłącza się wyłącznie Twojego małżonka, pozostali spadkobiercy dziedziczą według zasad ogólnych.

Czy spółka z o.o. z małżonkiem to dobry pomysł?

Z mojego doświadczenia tak.

Małżeństwo w spółce z o.o. może być dobrym rozwiązaniem dla Ciebie.

Wspólnicy małżonkowie mają do siebie zaufanie. Mają wspólny cel i znają się co ułatwia ustalenie wspólnej wizji prowadzenia firmy. Znacie też swoje mocne strony więc każdy robi to co potrafi najlepiej.

Problemy pojawiają się jeśli Wasze życie prywatne przedkłada się na życie spółki. Jak idziecie „na noże” to ciężko będzie Wam się dogadać w spółce.

Choć wydawać się może, że biznes nie lubi emocji to ja się z tym nie zgadzam. W żadnej relacji nie da się działać bez emocji, która nierozerwalnie z nią wiąże.

W razie rozwodu wspólnie prowadzoną spółkę małżonkowie czasem kontynuują, czasem jeden przejmuje wszystko, a czasem dzielimy biznes. Tu nie ma złych czy dobrych wyborów.

A co jeśli jeden wspólnik jest „bierny”, jest po prostu właścicielem części udziałów i nie zajmuje się spółką?

Nic.

Mówiłam Ci już kilka razy, że fakt posiadania udziałów nie obliguje Cię do działania w spółce. Od tego masz zarząd.

Jako żona jesteś prezesem zarządu i zajmujesz sie działalnością spółki, a mąż jest tylko wspólnikiem i właściwie uczestniczy tylko w zgromadzeniach wspólników jeden raz w roku?

To jest ok.

Nie czarujmy się. Spółka to sposób na biznes i wcale nie oznacza, że będzie aktywnie prowadzona przez wszystkich wspólników.

Tym bardziej często absurdalne są argumenty „pozorności” spółki wieloosobowych, zwłaszcza tych o charakterze rodzinnym.

Jest to rozwiązanie korzystne także z praktycznego punktu widzenia.

Łatwiej Wam zarządzać spółką z jednego miejsca zamieszkania i jesteście „na bieżąco” ze sprawami spółki bez większego wysiłku jeśli jest taka potrzeba.

Justyna Pietraszko
radca prawny

Photo by Priscilla Du Preez on Unsplash

***

Świadczenia niepieniężne wspólnika na rzecz spółki

Świadczenia niepieniężne wspólnika na rzecz spółki czyli jeden z najgorętszych tematów dotyczących spółki z o.o. w ostatnim czasie.

Mówi się, że nowy rok, nowy Ty. Może na początek wystarczy jedno nowe postanowienie w umowie spółki?

Bez cienia wątpliwości wiem jedno. Jest taki jeden przepis kodeksu spółek handlowych, który nowy nie jest. Mimo to… [Czytaj dalej…]